Planujesz zdawać egzamin na uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej?
Jesteś w trakcie studiów i nie wiesz jak pokierować swoją karierą?
A może dopiero rozpoczynasz studia i chcesz wiedzieć jak wygląda ten zawód?
Znajdziesz tu odpowiedź na wszystkie nurtujące pytania dotyczące wykształcenia, praktyki i egzaminów.
Podstawa prawna
Posiadanie uprawnień budowlanych jest warunkiem koniecznym do sprawowania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.
Podstawę prawną określającą rodzaje uprawnień, ich zakres, wymagane wykształcenie, dokumentowanie praktyki oraz sposób przeprowadzania egzaminu stanowi Ustawa Prawo Budowlane oraz Rozporządzenie w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.
Wykształcenie
Kandydat do uzyskania uprawnień budowlanych musi legitymować się odpowiednim wykształceniem. Wykształcenie, oraz idący za nim zakres uprawnień o jakie może się ubiegać kandydat, określa Rozporządzenie w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.
Uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej uzyskać może osoba, która:
– ukończyła studia drugiego stopnia na kierunku architektura lub architektura i urbanistyka;
– ukończyła studia pierwszego stopnia na kierunku architektura lub architektura i urbanistyka ;
– ukończyła studia drugiego stopnia na kierunku budownictwo;
– ukończyła studia pierwszego stopnia na kierunku budownictwo;
– posiada tytuł zawodowy technika lub mistrza, lub dyplom zawodowy w zawodzie nauczanym na poziomie technika architekta.
Stopień wykształcenia oraz kierunek studiów ma wpływ na zakres uprawnień o jakie może ubiegać się kandydat.
Kwalifikacji wykształcenia dokonuje Izba Architektów w procesie weryfikacji dokumentów.
Więcej o wykształceniu, jakie musisz mieć, aby ubiegać się o uprawnienia znajdziesz w zakładce wykształcenie.
Dobra rada: jeśli dopiero planujesz rozpocząć studia sprawdź, czy program studiów które chcesz rozpocząć spełnia warunki stawiane kandydatom na samodzielne funkcje techniczne w budownictwie. Izba w procesie kwalifikacji sprawdza nazwę kierunku studiów oraz ich program na podstawie suplementu do dyplomu.
Praktyka zawodowa
Praktyka zawodowa jest drugim, po wykształceniu, warunkiem uzyskania uprawnień budowlanych. Odbywa się ją pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane. Są dwa rodzaje praktyki: projektowa oraz na budowie. W zależności od rodzaju uprawnień o jakie się ubiegamy, długość poszczególnego rodzaju praktyki jest różna, i wynosi od 1 roku do 4 lat.
Zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie Izba uznaje również praktykę odbytą po ukończeniu trzeciego roku studiów pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiedni uprawnienia i wpisanej na listę członków Izby.
Uprawnienia osoby, pod kierownictwem której odbywa się praktykę, muszą odpowiadać przynajmniej zakresowi uprawnień, o które sami się ubiegamy. Oznacza to, że jeżeli starasz się o uprawnienia projektowe bez ograniczeń, to osoba, pod okiem której robisz praktykę, nie może mieć uprawnień do projektowania tylko w ograniczonym zakresie.
W przypadku praktyki na budowie, przez Izby do tej pory uznawana była także praktyka wykonywana pod okiem kierownika budowy w specjalności konstrukcyjno-budowlanej.
Więcej informacji o praktyce zawodowej znajdziesz w zakładce praktyka.
Dobra rada: przed rozpoczęciem praktyki zawodowej zapytaj w okręgowej Izbie Architektów, w której planujesz zdawać egzamin, czy twój kierownik praktyk jest wpisany na listę oraz czy posiada odpowiednie uprawnienia. Zapytaj czy praktyka wykonywana u tej osoby zostanie uznana w trakcie procesu kwalifikacji.
Kwalifikacja
Kwalifikację przeprowadza okręgowa Izba Architektów. Kandydat składa wniosek wraz z załącznikami na 3 miesiące przed terminem egzaminu. Do miesiąca komisja kwalifikacyjna wysyła postanowienie o uzupełnieniu wniosku, jeśli występują jakieś braki. Nie później niż na miesiąc przed datą egzaminu kandydaci otrzymują zawiadomienie o zakwalifikowaniu (lub nie), wraz z dokładnym miejscem i terminem egzaminu.
Więcej informacji o procesie kwalifikacji znajdziesz w zakładce kwalifikacja.
Egzamin
Egzamin składa się z dwóch części: pisemnej oraz ustnej.
Egzamin pisemny
Część pisemna składa się z 30 do 90 pytań w zależności od rodzaju uprawnień (w Izbie Architektów w ostatnich latach bywało to 60 pytań i 1h30min na rozwiązanie). Jest to test jednokrotnego wyboru (a, b, c). 70% pytań dotyczy ustaw i rozporządzeń odpowiadających zakresowi uprawnień (czyli Prawo budowlane, Warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie itd.), 20% pytań dotyczących BHP i 10% pytań dotyczących postępowania administracyjnego.
W praktyce wygląda to tak, że testy są sprawdzane przez komisję zaraz po zakończeniu egzaminu. Po ok. 2 godzinach ogłaszane są wyniki i lista osób dopuszczonych do egzaminu ustnego. Aby zdać należy poprawnie odpowiedzieć na min. 75% pytań.
Egzamin ustny
Egzamin ustny zazwyczaj rozpoczyna się losowaniem: godziny wejścia na egzamin oraz komisji (jeśli jest dużo kandydatów i więcej niż jedna komisja egzaminacyjna). Kandydaci wchodzą pojedynczo i losują zestaw 3 pytań